Κάκωση κεφαλής στα παιδιά

Το χτύπημα στο κεφάλι είναι από τους πιο συχνούς τραυματισμούς στα παιδιά και εύλογα προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους γονείς.

Συχνότερα συμβαίνει στις ηλικίες από 0 μέχρι 4 έτη και στην εφηβεία. Οι πτώσεις αποτελούν τη συχνότερη αιτία σε νήπια και μικρά παιδιά, ενώ τα τροχαία ατυχήματα στους εφήβους. Στα κάτω του έτους, ένα μη αμελητέο ποσοστό κακώσεων κεφαλής αφορά σε κακοποίηση.

Η κάκωση κεφαλής μπορεί να προκαλέσει:

  • Οίδημα στο σημείο της κάκωσης (κεφαλαιμάτωμα ή καρούμπαλο)
  • Εκδορές στο δέρμα
  • Θλαστικό τραύμα (λύση της συνέχειας του δέρματος) με μικρότερη ή μεγαλύτερη αιμορραγία. Τα θλαστικά τραύματα του τριχωτού της κεφαλής συνήθως αιμορραγούν πολύ λόγω της πλούσιας αιμάτωσης της περιοχής.

Επίσης, μπορεί να παρατηρηθούν απώλεια συνείδησης, έμετοι, πονοκέφαλος ή υπνηλία.

Οι κακώσεις κεφαλής στα παιδιά συνήθως είναι ήπιες και και το 95% δεν συνοδεύονται από εγκεφαλικές βλάβες ή απώτερες νευρολογικές επιπλοκές.

Μετά από κάκωση κεφαλής καλό είναι να παρακολουθούμε το παιδί για ένα με δύο 24ωρα για επικίνδυνα συμπτώματα, τα οποία αν εμφανίσει θα χρειαστεί περαιτέρω εξειδικευμένη εκτίμηση. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει και αφύπνιση ανά 2ωρο το βράδυ.

Αυτά τα συμπτώματα είναι:

  1. Απώλεια συνείδησης.
  2. Πολλαπλοί έμετοι που επιδεινώνονται.
  3. Υπνηλία που επιμένει, με δυσκολία στην αφύπνιση.
  4. Διέγερση (ευερεθιστότητα) σε βρέφη και μικρά παιδιά (όπως απαρηγόρητο κλάμα) ή αλλαγή της συμπεριφοράς τους.
  5. Σπασμοί.
  6. Ακανόνιστο περπάτημα, διαταραγμένη ισορροπία ή μουδιάσματα στα άκρα
  7. Κάταγμα κρανίου που ψηλαφάται ως εμβάθυνση του οστού (εμπίεσμα)
  8. Εκροή υγρού από το αυτί ή τη μύτη, συνήθως διαυγούς
  9. Μελανιά γύρω από τα μάτια (raccoon eyes) ή πίσω από το αυτί. (Μπορεί να υποκρύπτουν κάταγμα της βάσης του κρανίου).
  10. Αυξημένη τάση και προεξοχή της μεγάλης πηγής του κρανίου στα βρέφη.

Απλές ακτινογραφίες κρανίου vs αξονικής τομογραφίας

Μια ακτινογραφία κρανίου είναι σχετικά εύκολo να πραγματοποιηθεί και δεν απαιτεί εξειδικευμένο εξοπλισμό. Μπορεί όμως να αναδείξει, κι αυτό όχι με την ακρίβεια της αξονικής, μόνο τα κατάγματα των οστών του κρανίου. Δεν παρέχει δηλαδή καμμία εικόνα για το τι συμβαίνει στο εσωτερικό του κρανίου: κατάγματα της βάσης του κρανίου, εγκεφαλική αιμορραγία ή κάκωση του εγκεφαλικού ιστού δεν φαίνονται στην απλή ακτινογραφία.

Επομένως, ρισκάρουμε να ακτινοβολήσουμε το παιδί με τις απλές ακτινογραφίες και μετά λόγω αμφιβολιών ή και ισχυρής υποψίας κατάγματος να το υποβάλουμε και σε αξονική τομογραφία, ακτινοβολώντας το πολύ περισσότερο. Η χειρότερα, να μας ξεφύγουν βλάβες, που δεν φαίνονται στην απλή ακτινογραφία κρανίου, χάνοντας ίσως κρίσιμο χρόνο στη διαχείριση της κάκωσης και των συνοδών βλαβών.

Αξονική τομογραφία

Η αξονική τομογραφία, λόγω της μεγάλης ακτινοβολίας την οποία θα δεχθεί το παιδί, δεν είναι πανάκεια ούτε μπορεί να γίνεται σε όλα τα χτυπήματα στο κεφάλι. Εκτός από τις βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις που υποβάλλονται κατ’ευθείαν σε αξονική τομογραφία, αυτή πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένες ενδείξεις μετά από κλινική εκτίμηση που θα αποκαλύψει σημεία βαρύτητας της κάκωσης.

Επίσης, ακόμα και αν προχωρούσαμε σε απεικόνιση με αξονική τομογραφία σε όλα τα παιδιά με τραύμα στο κεφάλι, δεν εξασφαλίζουμε ότι δεν θα χαθεί κανένα περιστατικό εγκεφαλικής αιμορραγίας, κι αυτό γιατί πολύ απλά η αιμορραγία μπορεί να αναπτυχθεί αμέσως μετά τη διενέργεια της αξονικής τομογραφίας.

Συμπερασματικά, το βασικότερο εργαλείο μας σε περιπτώσεις κακώσεων κεφαλής είναι η καλή κλινική εκτίμηση και η σωστή παρακολούθηση για σημεία βαρύτητας. Οι ενδείξεις για απεικόνιση θα τεθούν από τον παιδοχειρουργό ή το νευροχειρουργό, μετά από εκτίμηση του ασθενή.

Πρακτικές οδηγίες

Τι πρέπει να κάνουμε:

  • Άμεσα:
  1. Διατηρούμε την ψυχραιμία μας
  2. Καθησυχάζουμε το παιδί
  3. Ψηλαφούμε το κεφάλι του
  4. Αν δούμε καρούμπαλο βάζουμε πάγο

Κεφαλαιμάτωμα (καρούμπαλο): Εμφανίζεται συχνά έπειτα από τραυματισμό στο κεφάλι. Για να μειωθεί, τοποθετούμε πάγο για περίπου 10 λεπτά χωρίς να έρχεται σε απευθείας επαφή με το δέρμα. Συνήθως το οίδημα αρχίζει να βελτιώνεται λίγες ώρες μετά τον τραυματισμό, αλλά για την πλήρη υποχώρησή του χρειάζεται περίπου μία εβδομάδα. Όταν το παιδί ξαπλώνει στο κρεβάτι, βάλτε του ένα μαξιλάρι παραπάνω ώστε το κεφάλι του να είναι σε γωνία περίπου 30° με το στρώμα.

  1. αν αιμορραγεί πιέζουμε με μια καθαρή γάζα αφού καθαρίσουμε το τραύμα

Εάν η αιμορραγία δεν σταματάει ζητάμε βοήθεια για εκτίμηση του τραύματος και πιθανή τοποθέτηση ραμμάτων.

  • Παρακολούθηση:

24 με 48 ώρες για τα σημεία βαρύτητας που αναφέρονται πιο πάνω. Η παρακολούθηση περιλαμβάνει και αφύπνιση ανά 2ωρο το βράδυ.

Για επικοινωνία πατήστε εδώ

Επικοινωνία